Greind og grænmetisætur

Því greindara sem barn er, því meiri líkur eru á að það gerist grænmetisæta á fullorðinsaldri. Það eru breskir vísindamenn sem hafa komist að þessari niðurstöðu eftir rannsókn á lifnaðarháttum 8.179 einstaklinga. Allt þetta fólk tók greindarpróf við 10 ára aldur og nú var það beðið að skýra frá matarvenjum sínum. Alls sögðust 365 þátttakendur vera grænmetisætur og þeir reyndust einmitt hafa mælst með marktækt hærri greindarvísitölu en meðaltalið við 10 ára aldur. Þessi nýja uppgötvun gæti átt þátt í að skýra hvers vegna greint og vel menntað fólk er jafnframt heilbrigðara, eins og sýnt hefur verið fram á með mörgum rannsóknum. Grænmetisætur eiga síður á hættu að fá of háan blóðþrýsting, of mikið kólesteról eða hjarta- og æðasjúkdóma.

 

Megrun og svefn

Rannsókn á svefni og líkamsþyngd 68.183 kvenna hefur sýnt að ónógur svefn getur leitt af sér þyngdaraukningu. Það var dr. Sanjay Patel við Western Reserve-háskólann í Ohio í Bandaríkjunum sem gerði rannsóknina og komst að því að konur sem sofa fimm tíma á nóttu eða minna þyngjast að meðaltali 0,7 kg meira en konur sem sofa a.m.k. sjö tíma. Konur sem sváfu lítið reyndust eiga 32% fremur á hættu að verða feitar en þær sem sváfu lengi.
Niðurstöðurnar vekja athygli ekki síst vegna þess að þær konur sem sváfu ekki nema fimm tíma reyndust borða færri hitaeiningar en þær sem sváfu lengi. Dr. Patel álítur að konur sem sofa lengur séu virkari og hafi því hraðari efnaskipti en hinar.

Óvinsældir og kökuát

Enginn er ánægður með að vera haldið utan við hópinn eða skilinn útundan þegar boðið er til veislu. Félagsleg útskúfun getur leitt til margvíslegrar, neikvæðrar hegðunar. Þetta sýnir athugun sem gerð var við ríkisháskólann í Flórída í Bandaríkjunum undir stjórn Roys Baumeister.
Sumum þátttakendum í tilrauninni var sagt í leynum að enginn í hópnum vildi eiga neitt saman við þá að sælda. Hinir útskúfuðu sýndu greinilega minnkaða hæfni til sjálfstjórnar. Þeir urðu árásargjarnir og ófúsir til að veita nokkra hjálp og áttu að auki afar erfitt með að standast freistingar. Þegar vísindamennirnir settu smákökur fyrir framan þá, hámuðu þeir í sig tvöfalt á við þá sem taldir voru félagslega viðurkenndir.

 

          

Verð að deila þessu

Denver, Elton og melankólía

Þegar ég var við nám í Denver á síðustu öld, keyrði ég langar leiðir í skólann, á minni eign sjálfrennireið. Það fannst mér einkar þægilegt, enda frábært veður flestalla daga, vegirnir fullkomnir og útsýnið gvöðdómlegt. Þá var úrvalið af diskum í bílnum öldungis frábært og á þeim tíma var allt fimmhundruð sinnum ódýrara í Ameríku en á Fróni. M.a. hlustaði ég mikið á nokkra diska með Elton John, þar á meðal þetta lag. Eiginlega lærði ég fyrst að meta Elton John í Denver. Njótið með mér meðan ég fer á melankólíuflipp.

  

Sumar

 Gleðilegt sumar!

 

 

 

An evening´s delight

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Talandi um skammtafræði, þá bendi ég vini mínum frá í dag og öðrum fróðleiksþyrstum, leitandi sálum á bókina Quantum Superposition, svo og öllum á bókina Liguistic Philosophy, sem er hreint unaðsleg. 

Vitund út frá skammtafræðinni

Í tilefni af umræðu við vin minn í dag og í tilefni af ný-endurvöktum áhuga mínum á tengslum skammtafræði og heimspeki, leyfi ég mér að birta þennan úrdrátt af Vísindavefnum: 

Skammtafræðin lýsir hegðun smárra efniseinda og hana má einnig nota til að skýra eiginleika ákveðinna stærri hluta, til dæmis gastegunda og kristalla. Skammtafræðin varpar ekki beinlínis nýju ljósi á eðli vitundar en vitundin leikur ákveðið hlutverk í túlkun skammtafræðinnar og í umræðunni um það hvar líkani skammtafræðinnar sleppir og venjulegur veruleiki tekur við.

Ef við göngum út frá að vitundin sé fyrirbæri sem verður til í heilanum þá er hún afleiðing samspils margra flókinna lífeðlis- og lífefnafræðilegra þátta sem ómögulegt væri að reyna að lýsa með aðferðum skammtafræðinnar. Að því leyti getur skammafræðin ekki varpað neinu nýju ljósi á eðli vitundar. Hins vegar hafa sumir haldið því fram að vitundin skipi sérstakan sess í skammtafræðinni og að hún sé skilflötur milli líkindalýsingar skammtafræðinnar annars vegar og einhvers áþreifanlegs raunveruleika hins vegar.

Margir þekkja söguna um kött Schrödingers sem lokaður er inni í kassa. Í kassanum er einnig ögn af geislavirku efni og búnaður sem mælir hvort efnið geislar frá sér. Búnaðurinn er settur upp á þann hátt að ef geislun mælist frá efninu þá sendir hann út eitur sem drepur köttinn. Með aðferðum skammtafræðinnar má reikna út að eftir ákveðinn tíma frá því að búnaðurinn er settur í gang og kassanum með kettinum lokað þá séu 50% líkur á að efnið hafi geislað frá sér. Því má einnig segja að 50% líkur séu á að kötturinn sé enn á lífi, sem er gott og blessað. Hins vegar er þetta ekki nægilegt í skammtafræðilegu lýsingunni. Ef við lýsum kettinum einnig sem skammtafræðilegu kerfi þá verðum við að segja að ástand kattarins sé summa af ástöndunum lifandi og dauður. Samkvæmt þessu er kötturinn hvorki lifandi né dauður fyrr en við opnum kassann og athugum í hvaða ástandi hann er.

Hluti af túlkun skammtafræðinnar snýst um að ákveða hvar breytingin verður frá því að lýsa hlutum sem summu af líkindum og yfir í áþreifanlegan veruleika. Nokkrir aðhyllast þá skoðun að þessi breyting verði aðeins í vitund okkar og að allur heimurinn utan okkar vitundar sé í raun aðeins summa af óendanlegum möguleikum atburða. Slíkum hlutum má lengi velta fyrir sér og oft er erfitt að finna áþreifanleg rök með eða á móti.

Lesa má ítarlega um tengsl skammtafræði og veruleika í grein Jakobs Yngvasonar, "Skammtafræði og veruleiki," í bókinni Í hlutarins eðli, ritstj. Þorsteinn Ingi Sigfússon (Reykjavík: Menningarsjóður, 1987), bls. 401-428.

Af Vísindavefnum, Kristján Leósson. 

Satt um sjálfstraust

Fólk með mikið sjálfstraust er ekki rekið áfram af því að verða meira en annað fólk; það leitar ekki eftir því að bera sig saman við einhvern staðal. Gleði þess felst í því að vera það sjálft, en ekki í því að vera betri eða meiri en einhver annar. -Nathaniel Branden

Skörin færist uppí bekkinn

 

 

Þarf frekari vitna við?Gaman að þessu!